Geheugenverlies in de overgang..ik word toch niet dement?

Er zijn verschillende vormen van dementie met elk meer typische en atypische symptomen. Bovendien heeft ieder individu zijn of haar unieke ervaring. Er is dus geen algemene definitie van hoe de eerste fase van dementie eruit ziet, maar deze tien symptomen komen het meest voor.

Heel normaal
Af en toe niet op een naam kunnen komen of vergeten wanneer die afspraak ook alweer was, is heel normaal. Zeker als je je het een paar uur later wel weer kan herinneren.

Verdacht
Eén van de typische vroege symptomen van bijvoorbeeld de ziekte van Alzheimer, is het vergeten van nieuwe informatie. Wie dement wordt, kan niet meer zonder een kalender of ander hulpmiddel om afspraken of data te onthouden, want hij of zij kan simpelweg die nieuwe informatie niet meer opslaan in zijn of haar geheugen. Andere voortekenen zijn het vergeten van belangrijke data of gebeurtenissen, en steeds opnieuw dezelfde vraag stellen.

Heel normaal
Wie af en toe een rekenfout maakt of een rekening over het hoofd zag, hoeft zich niet meteen zorgen te maken. Ook is het niet abnormaal dat je het moeilijker vindt om van alles tegelijkertijd te doen als je wat ouder wordt.

Verdacht
Complexe plannen uitvoeren, bijvoorbeeld met veel cijfers, gaat moeizaam en vergt veel meer concentratie dan vroeger. Typische voorbeelden zijn vastlopen of fouten maken bij het koken of bakken van een recept dat je in het verleden vaker (met succes) maakte. Het is ook verdacht als je het overzicht over je financiën en rekeningen niet meer kan behouden wanneer je dit vroeger probleemloos kon.

Heel normaal
Eens hulp nodig hebben bij ingewikkelde instellingen van bijvoorbeeld een navigatie of een ander huishoudapparaat, is geen reden tot paniek.

Verdacht
Als iemand moeite heeft om een boodschappenlijstje op te stellen of de spelregels van zijn of haar favoriete spelletje vergeet, kan dit een indicatie zijn van beginnende problemen. Ook de weg vergeten naar een plaats waar je al jaren komt is niet normaal.

Heel normaal
Vergeten welke dag van de week het is, maar er later weer achter komen: dat overkomt iedereen weleens.

Verdacht
Wie dement is, kan soms gedesoriënteerd raken in de tijd en in de ruimte. Hij of zij weet bijvoorbeeld niet meer welk seizoen het is of of iets gisteren gebeurde of vorige week. Ook vergeten waar men is en/of hoe men daar gekomen is, kan een vroeg teken van dementie zijn.

Heel normaal
Cataract of staar kan de oorzaak zijn van vertroebeld zicht bij wie ouder wordt, maar dat heeft niets te maken met dementie.

Verdacht
Soms kan beginnende dementie zich uiten in problemen met zicht. Het gaat dan om het moeilijk kunnen inschatten van afstand, kleur of contrast. Dit kan het moeilijk maken om te lezen en zeker om auto te rijden.

Heel normaal
Je hoeft je geen zorgen te maken als je even niet op het juiste woord kan komen, maar er later weer achter komt.

Verdacht
Wie dement is of wordt, kan problemen ondervinden om een (één-op-één) gesprek te volgen of een gesprek aan te knopen. Hij of zij valt in herhaling binnen hetzelfde gesprek of houdt abrupt op met praten. Het kan ook zijn dat iemand met (beginnende) dementie het juiste woord niet kan vinden voor normale zaken. In plaats daarvan gaat hij of zij een verkeerd woord of een beschrijving gebruiken, bijvoorbeeld ‘hand-klok’ in plaats van horloge.

Heel normaal
Je sleutel of portemonnee kwijt zijn maar in je gedachten kunnen nagaan waar het voorwerp zou kunnen zijn, is heel normaal.

Verdacht
Personen met dementie leggen soms voorwerpen op een ongebruikelijke plek, bijvoorbeeld sleutels in de koelkast. Wanneer ze iets kwijt zijn, zijn ze bovendien niet meer in staat om na te gaan waar ze geweest zijn of waar ze iets voor het laatst hebben gezien om het voorwerp terug te vinden. Daarom gebeurt het soms dat mensen met dementie (vaak in een meer gevorderd stadium) anderen gaan beschuldigen van stelen.

Heel normaal
We nemen allemaal wel eens slechte beslissingen, zoals een doktersbezoek uitstellen wanneer we ons niet goed voelen of niet op tijd de olie van onze auto verversen. In dit geval gaat het meer om uitstelgedrag dan een verkeerde beoordeling van de situatie.

Verdacht
Een teken van dementie kan zijn dat iemand minder goed de risico’s of gevolgen van zijn of haar acties kan inschatten. Dit uit zich in de omgang met geld, bijvoorbeeld in buitensporige uitgaven doen. Op het gebied van lichaamsverzorging gebeurt het dat mensen met dementie veel te warme kleren aandoen op een hete dag, hun haren niet langer kammen, et cetera.

Heel normaal
Het is niet abnormaal dat wie ouder wordt ook sneller moe is en af en toe gewoon geen zin heeft in sociale verplichtingen.

Verdacht
Door de moeilijkheden om iets te onthouden of een gesprek te volgen, kan iemand met beginnende dementie meer teruggetrokken worden. Ze verliezen mogelijk interesse in hun eerdere hobby’s of passies. Het wordt bijvoorbeeld te moeilijk om de stand in hun favoriete voetbalwedstrijd te blijven volgen.

Heel normaal
Van tijd tot tijd slechtgezind zijn als er iets tegenzit of erg vasthouden aan je eigen routine en manier van doen, daar hoef je je geen vragen bij te stellen.

Verdacht
Wanneer iemand zich verward, depressief, angstig of onrustig voelt zonder duidelijke aanleiding, kan dit een voorteken zijn van een onderliggend probleem.